MÖ 213 yılında Büyük Çin İmparatoru Qin Shi Huang, yaptıklarının geçmişle kıyaslamasını engellemek amacıyla astroloji, tarım, tıp, kehanet ve Qin devletinin tarihi dışındaki tüm kitapların yakılmasını emretti. Ertesi yıl ise yasaklı kitaplara sahip oldukları gerekçesiyle yaklaşık 460 bilgini diri diri gömdü. En azından rivayet bu yönde. Biz rivayetlerin aktarıcısıyız.
Fakat gerçeklere dönelim. Still Alice filmindeki performansıyla “En İyi Kadın Oyuncu” dalında Oscar’a layık görülen oyuncu Julianne Moore, aynı zamanda bir çocuk kitabı yazarı. Moore, çocukların kendini olduğu gibi kabul etmesini temellendirdiği, öz şefkate dikkat çeken kitabı Freckleface Strawberry‘nin Savunma Bakanlığı’nda çalışan ailelere hizmet veren okullarda yasaklandığını ileri sürdü. Savunma Bakanlığı ise kitabın inceleme altında olduğunu doğruladı ancak yasaklanmadığını belirtti. Kitabın incelenmesinin sebebi ABD Başkanı Donald Trump’ın, “cinsiyet ideolojisi”ni ilgilendiren ve geçtiğimiz haftalarda imzaladığı kararında gizli. Kitap, “toplumsal cinsiyet ideolojisi”ne dair Trump’ın kararına uyumlu olmayan bilgiler içerdiği gerekçesiyle incelemede.
Washington Post’un haberine göre, Yellowjackets dizisinde yer alan trans oyuncu Amy Ellis Nutt’ın kaleme aldığı Becoming Nicole incelemeye tabi tutulan kitaplardan biri.
Hangi kitaplar yasaklanıyor?
PEN America’nın verilerine göre, 2023-2024 eğitim yılının ilk yarısında tam 4.349 kitap yasaklandı. Yasaklanan eserler arasında, ırk temelli eşitsizlik ve LGBTQ+ temalarını işleyen kitaplardan Muhteşem Gatsby ve Moby Dick gibi klasiklere kadar geniş bir yelpazede eserler bulunuyor. Bu yasakların çoğu, çocukların erişebileceği kitap türlerini kısıtlayan yeni yasalar ve düzenlemeler nedeniyle hayata geçirildi.
Yasaklar demişken… Penguin Random House, bir yayınevi olarak üzerine bu konuda düşen görevi yerine getirmişe, kamuoyunu bilgilendirmek için taşın altına elini koymuşa benziyor. İnternet sitelerinde yasaklı kitapların listesine ve kısa özetlerine ulaşabiliyorsunuz. Hatırlayanlar olacaktır; aynı yayınevi zamanında şimdilerde sahaflarda hayli aranan bir “yasaklı kitaplar serisi” yapmıştı.