VERGİ YÜKÜ
Tiyatro sanatsal ve kültürel etkinlik kapsamına girdiğinden vergi oranı %10. Bu şu demek: Her 10 biletten 1 tanesi vergiye gidiyor. İngiltere kültür sanat etkinliklerinde %0 vergi alırken birçok Avrupa ülkesinde bu rakam %10’un altında. Özel tiyatrolarının taleplerinin başında KDV oranının %1’e indirilmesi yönünde. Ayrıca kurumlar vergisi, stopaj, gelir vergisi kalemlerden muafiyetlerinin sağlanmasını talep ediyorlar.

KİRA
Bir oyun hazırladınız. Bunu bir sahne kiralayarak seyirciyle buluşturmayı planlıyorsunuz. Bu yerin de merkezî bir yer olması lazım ki seyirciler salona rahatlıkla ulaşabilsin. İstanbul’da 100’ün üzerinde özel tiyatro var, böyle bir yerde en düşük sahne ücreti 10-15 bin TL arasında. 75-100 kişilik kapasiteli bu sahnelerde ortalama 20-25 koltuğun ücreti sadece salonun kirasına gitmiş oluyor. 

NAKLİYE
Sahnelediğiniz oyunun bir de dekoru varsa nakliyesi de var demektir. Diyelim dekoru saklayacak  bir yeriniz var. Oyunun sahneleneceği zaman o dekorun salona gitmesi için bir nakliye bedeli olacak. İstanbul’da aynı kıtada bir oyunsa bile en düşük nakliye ücreti gidiş-dönüş 5 bin TL. Bu ortalama 10 koltuk demektir. 

TEKNİK EKİP
Salonun kirasını ödediniz, nakliyeyle dekorunuzu getirdiniz. Oyuna hazırlanmaya başlıyorsunuz. Fakat size oyun için bir ışık teknisyeni, bir ses teknisyeni gerekiyor. İki teknisyenle hazırlanmak demek iki yevmiye demek. Ortalama 4 bin liradan 8 bin lira bir ücret yapıyor. Bu da 16 seyirci bilet parası ediyor. Tabii arkadaşların iş güvenliği için sigortasını ve yemek bedelini bu tutara eklemiyorum bile.

TELİFLER, BÜTÇELER
Eğer oyunun hem yazarı hem oyuncusu hem yönetmeni isen burayı atlatmak demek. Eğer değilse; yönetmen, yazar ve oyuncu bazen yüzdeyle bazen oyunbaşı kaşe ücretleri oluyor. Oyuncu kaşelerinin ise ucu bucağı yok maalesef. Şöyle bir örnek vereyim. Ben kaşesi 2 bin lira olan genç oyuncular da biliyorum, 14 bin lira alan deneyimli oyuncu da. Fakat en büyüğü büyük prodüksiyon oyunlarda oyunbaşı 100 bin alan oyuncular… Nereden biliyorsun diye sormayın o da benim kaynağım olsun.

+ Oyunun iyi olması, seyircilerin eğlenmesi ve iyi vakit geçirmesi gerektiğini düşünmek de oyuncuya yük. Boş salona oynamak oyuncuları maalesef düşürüyor performanslarını etkiliyor.

+ Sezonda 200’den fazla oyun var. Fakat herkesin bütçesi her oyunu görmeye müsait olmayabiliyor. Seyirci seçici olmaya başlayınca işler sarpa sarıyor. 

Tüm bu tabloya baktığınızda aslında oyun sahnelenemenin hiç de kolay olmadığını görebilirsiniz. Herkes sevdiği işi yapsın evet ama hayatını sürdürebilecek parayı da kazansın. Birçok usta oyuncu tiyatro yapmak için dizilere, filmlere girmek mecburiyetinde kalıyor. Ben bazı tiyatro mezunu oyuncuların, hayatlarını devam ettirebilmeleri için garsonluk, muhasebecilik, özel bir kurumda çalıştığını biliyorum. Hayatta kalabilmek, temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek lüks olmamalı.

Bağımsız tiyatrolarda uygun fiyatla izleyeceğiniz 5 iyi oyun

1-Gözbağcı – 27 Mart Cihangir Atölye Sahnesi
2-Apsolit – 27 Mart Bahçe Galata
3-Kardeşlerimi Arıyorum – 27 Mart Ara Sahne
4-Kalabalık Duası – 28 Mart Sahne Pulcherie
5-Hiçbir Şey Moralimizi Bozamaz – 28 Mart KOMA Sahnesi