Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna romanı, İngiltere’de bu yılın en dikkat çekici edebiyat olaylarından birine dönüştü. Penguin Classics etiketiyle yeniden yayımlanan kitap, 2025 içinde 30 bin kopyayı aşarak İngiltere’de hem çeviri edebiyat listelerinde hem de “genç okurun keşfettiği klasikler” kategorisinde bir rekora imza attı. Türk edebiyatının en bilinen romanlarından birinin, yıllar sonra İngiltere’de bu ölçekte ilgi görmesi aslında tesadüf değil; hem yayınevlerinin stratejileri hem de genç kuşağın okuma alışkanlıklarındaki değişim bu tabloyu mümkün kıldı. İngiliz medyasında çıkan yorumlarda, romanın melankolik yapısının, içe kapanma ve yalnızlık duygusunu odağa alan anlatısının, özellikle pandemi sonrası dönemle büyüyen “modern yalnızlık” arayışına denk düştüğü vurgulanıyor.
İngiltere’de Guardian’ın kitap köşesi, genç okurların son yıllarda “angst literature” diye anılan, ruh hali düşük ama içsel dünyası güçlü metinlere yöneldiğini ve Kürk Mantolu Madonna’nın bu eğilime şaşırtıcı şekilde uyduğunu yazdı.
Romanın popülerliğinde BookTok da açık bir etki yaratmış durumda. Özellikle kitap önerileri yapan içerik üreticilerinin videolarında roman “insanın içini oyup bırakan bir aşk hikâyesi” veya “yalnızlığın en temiz hâli” gibi ifadelerle dolaşıma girdi. Birkaç büyük TikTok hesabının kısa videoları milyonlarca görüntülenmeye ulaşınca roman, İngilizce raflarda haftalarca üst sıralarda kaldı ve Penguin’in “sürpriz başarı” notuyla yeniden baskıya girdi. İngilizce çevirinin Maureen Freely ve Alexander Dawe imzası taşıması da okurlardan övgü alan noktalardan biri; çeviri dili, romanın hem kırılgan hem sert tonunu İngilizce okura geçirmeyi başarmış görünüyor. İngiliz eleştirmenler, özellikle Raif Efendi’nin iç sesinin aktarımında çeviri tercihlerini “dikkat çekici derecede duru” diye tanımlıyor.
Romanın arkasında yatan tarihsel bağlam da İngiliz okurunu çeken unsurlardan biri. 1920’lerin Berlin’i, ekonomik belirsizlik, kültürel değişim, bireysel kayıp ve yabancılaşma gibi temalar bugün Avrupa’da yeniden tartışılan bir ruh haline çok benziyor. Londra merkezli bazı yayınlarda, kitabın “yabancılık deneyimini en sade hâliyle anlatması” nedeniyle göç, kimlik ve aidiyet meseleleriyle ilgilenen genç okurlara özellikle hitap ettiği yazıldı. Türkiye’de zaten kült bir metin olan Kürk Mantolu Madonna, böylece İngiltere’de “uluslararası klasik” statüsüne doğru ilerliyor; Penguin’in editoryal notlarında kitap artık yalnızca Türk edebiyatı kategorisinde değil, dünya klasiklerinin modern okur tarafından yeniden keşfedilen eserleri arasında anılıyor.
Sonuçta ortaya çıkan tablo, 82 yıl önce yazılmış bir romanın, bugünün dijital alışkanlıkları ve duygusal iklimiyle yeniden büyümesi. Okurların romanı “nostalji değil, bugün” için okuduğu yorumları çoğalıyor. Bu da Kürk Mantolu Madonna’yı, hem Türkiye hem İngiltere için ortak bir melankoli noktasına dönüştürüyor.
Yıllar boyunca elden ele dolaşan bir kitap, şimdi İngiltere’de yeni bir yaşam bulmuş durumda; raflarda sakin duran o siyah Penguin cildi, genç okurun elinde tekrar hızla tükenen bir hikâyeye dönüşüyor.